Koraal (musiek)

Koraal is die naam wat aan verskillende verwante musiekvorme gegee word wat hul oorsprong in die musiekgenre van die Lutherse koraal het:

• Die gesangmelodie van 'n Lutherse gesang (bv. die melodie van "Wachet auf, ruft uns die Stimme "), of 'n melodie in 'n soortgelyke formaat (bv. een van die temas in die finale beweging van Saint-Saëns se derde simfonie).
• 'n Soortgelyke melodie met 'n harmoniese begeleiding (bv. korale monodie, korale wat in Schemellis Gesangbuch ingesluit is).
• 'n Soortgelyke melodie wat in 'n homofoniese of homoritmiese harmonisasie, meestal vierledige harmonie (bv. Bach se vierledige korale, of die koraal in die tweede beweging van Mahler se vyfde simfonie) gebruik word.
• 'n Ingewikkelder toonsetting van 'n gesang(-agtige) melodie (bv. die koraalfantasie-agtige vorm in Bach se Schübler Chorales, of 'n kombinasie van komposisietegnieke in César Franck se Three Chorales)

Die koraal het ontstaan toe Martin Luther in die eerste deel van die 16de eeu begin het om gewyde liedere in omgangstaal van gevestigde kerkmusiekpraktyke te skei. Die eerste gesange volgens Luther se nuwe praktyk is in 1524 gepubliseer. Luther en sy volgelinge het nie net metriese gesangtekste geskryf nie, maar ook metriese toonsettings vir hierdie tekste gekomponeer. Dié musiek is deels op gevestigde kergesangmelodieë en bekende sekulêre liedere gebaseer. In die 17de eeu is die repertorium met meer koor- en orreltoonsettings van die gesangmelodieë verryk. Teen die einde van die eeu het 'n vierstemmige toonsettings vir (SATB-)koorstemme die standaardkoraaltoonsettings geword, terwyl die gemeentekorale meer na die monodiese geneig het en deur instrumente begelei is. Die produktiewe skep van nuwe Lutherse koraalmelodieë het egter in dieselfde tyd tot 'n einde gekom.

Nadat die kantatagenre – wat oorspronklik slegs uit resitatiewe en arias bestaan het – in die vroeë 18de eeu in die Lutherse kerke ingevoer is, is die kantataformaat spoedig met koorbewegings in die vorm van vierstemmige korale aangevul. Komponiste soos Johann Sebastian Bach en Gottfried Heinrich Stölzel het dié korale dikwels as die eindbewegings vir hul gewyde komposisies gebruik. Die koraal as afsluitingsbeweging is ook in meer sekulêre genres soos romantiese 19de-eeuse simfonieë begin gebruik. Ander komponiste van dié tydperk, soos Franck, het die repertorium van die orrelkorale uitgebrei en ook die gebruik deur Laatbarokkomponiste soos Bach meer as 'n eeu tevore nageboots. Oorspronklike nuwe koraalkomposisies het ná die Romantiese era afgeneem, maar teen daardie tyd het die vierstemmige harmoniseringstegniek, wat in vierstemmige korale versinnebeeld is, 'n permanenet deel van die Westerse musiekkanon geword.